7. Borbondarren erreformismoa

Espainia berezia da. Egoera berezia zen. Hala ere, Ilustrazioa ailegatu zen.

Pentsalari ilustratu talde txiki bat sortu zen. Haien interesen arabera. Hauek sustatu zituzten: irakaskuntza, zientziaren hasiera, pentsamendu politikoa, aurrerabidea...

Guztiz atzeratuta geunden. Orain Fernando VI.a eta Carlos II.aren ondorioz, Espainia ez zen inor.

Talde txiki hori ere berezia zen. Ez ziren burgesak, ez nobleak, ez kondeak, ez markesak... dukeak ziren.

Haien egoera ez zuten ukitu nahi, beraz, erregimena, egoera honetan, mantendu al zen. Kultura, artea, literatura…

Hazkunde ekonomikoa nahi zuten. Espainian ez zegoen dirurik, finantzak hutsik geratu ziren. Espainiako ekonomia hobetu nahi zuten. Irakaskuntzaren hobekuntza, kulturaren modernizazioa… proposatu zuten

Zergatik nobleak?

Espainiako egoera zela medio, eleizak pisu handia zuen noblezia bezala, horregatik ia-ia ez zegoen burgesiarik.

Ez ziren existitzen artelanak etabarrekoak.

Nobleak ziren eta haien interesen arabera jokatzen zuten. Berdintasunari uko egin zion, nazio subiranotasunari uko egin zion, askatasunari uko egin zioten…

Noble horiek, erregearen ondo jarri ziren eta erregeari plazaratu zioten haien pentsamendua. Karloa III.a ministroekin mandatzen zuten, nobleak.

Erregeari gobernatzea ez zitzaion ezer interesatzen, bakarrik ehiza. Egunero, domeka izan ezik, ehizara joaten zen.

Karlos III.ari eta horren balidoei esker Espainian modernizazioa hasi zen. Ez modu sakonean, Frantzian eta Ingalaterran bezala, baina ailegatu zen.

Hazkundea

Espainia guztiz atzeratuta zegoen, batez ere, nekazaritza ekoizpen gutxi eta populazio gutxi zegoelako. Aurrerapauso honi esker, populazioa nabarmen hasten da gutxi gora behera bi milioi pertsona. Hazkunde demografikoa. Batez ere, nekazaritza hasten da erreformatzen; orduan, produktu gehiago landatzen dira, janaria kopurua hasten da. Ureztapen sistemak hedatzen dira; soro gehiagora pasatzen da. Nekazaritza esparrua handitzen da basoetan zuhaitzak kentzen dituztelako.

Jaki gehiago dago, orduan, jende gehiago ere.

Modernizazioa sartzen da Espainiako nekazaritzan.

Merkataritza sustatzen da. Indietako konpainia Amerikarra monopolioa eman zion elikagaiak ekartzeko, hori guztia, populazioaren onerako.

Merkataritza modernatzen da.

Eskulangintza ere sustatzen da. Tailer handiak sortu, aropa eman… oraindik industriaz ezin da hitz egin. Babesa eta diru-laguntza hartzen dute.

Bertoko produktuen ekoizpena babesteko, muga-zergak jarri zituen kanpokoak barurra haien elikagaiak ekarri nahi bazuten kobratzeko, bestela, Espainiako manufaktura porrot egingo zuen.

Neurri horiek ez zuten eragozpena kendu. Nekazariak pobreak ziren. Hori inor ez zuen aldatu eta pentsalariak konturatu ziren.

Zergatik konturatu ziren?

Lur-jabetza nobleen esku zegoen eta nekazariak haien lurrak lantzen zituzten lur propiorik ez zeukatelako. Autokontsumorako bizi ziren. Iraupeneko nekazaritza.

Nekazaritzaren lurjabetasunean erreforma egiten bada eta gehiago lantzen badute, merkatu-nekazaritza egin al ditu. Orduan, nekazaritzan merkatu-nekazaritzan parte hartzen bazuten, txirotasuna kenduko zen baina pentsalarien kontra zihoan hauen pentsamenduen kontra.